سندبلاست یکی از روش‌های کاربردی برای تمیزکاری و آماده سازی سطوح فلزی و غیر فلزی است که به کمک مواد ساینده و فشار 3 هوا انجام می‌شود. در این مطلب، به بررسی مفهوم سندبلاست، انواع آن، تجهیزات مورد نیاز، کاربردها و اهمیت استفاده از این روش در صنایع مختلف می‌پردازیم.
سندبلاست چیست؟
سندبلاست (Sandblasting) نوعی ساب پاشی است که در آن مواد ساینده با فشار زیاد به سطح هدف پرتاب شده و باعث تمیزکاری، زبری یا آماده سازی آن می‌شوند. این روش ابتدا توسط بنجامین چو تیلگمان در سال ۱۸۷۰ میلادی اختراع شد که از اثر ماسه‌های بادی در بیابان الهام گرفت. سندبلاست به دلیل تأثیر بالای آن در رفع زنگ زدگی آهن، پاک سازی رنگ‌های قدیمی‌و آماده سازی سطوح برای رنگ آمیزی کاربرد گسترده‌‌‌ای دارد.
سندبلاست فلزات چیست؟
سندبلاست فلز یکی از روش‌های اصلی از بین بردن زنگ زدگی فلز و آماده سازی آن‌ها برای عملیات‌های بعدی مانند رنگ آمیزی، جوشکاری یا پوشش دهی ضد زنگ است. ساب پاشی باعث ایجاد سطحی تمیز و زبر می‌شود که چسبندگی پوشش‌های محافظتی را افزایش می‌دهد. همچنین با کمک مایع پاک کننده زنگ آهن و سایر تکنیک‌های ساب پاشی، می‌توان آلودگی‌ها و رسوبات روی فلز را کاملاً از بین برد.
انواع سندبلاست
سندبلاست یک روش چندمنظوره است که می‌تواند بسته به نیاز پروژه، نوع سطح، و ویژگی‌های مطلوب، در انواع مختلف اجرا شود. در اینجا، انواع سندبلاست را بر اساس روش اجرا و نوع تجهیزات تقسیم بندی میکنیم.
۱. انواع سندبلاست بر اساس روش اجرا
سندبلاست خشک (Dry Blasting)
سندبلاست خشک یکی از رایج ترین و مؤثرترین روش‌های تمیزکاری است که در آن از ماسه سیلیسی یا دیگر مواد ساینده خشک برای تمیز کردن سطوح استفاده می‌شود. این روش برای سطوح سختی مانند بتن، فلز و سنگ کاربرد دارد.
مزیت اصلی این روش سرعت بالا در تمیزکاری است، اما به دلیل استفاده از ماسه سیلیسی، امکان انتشار گرد و غبار زیاد وجود دارد که نیاز به سیستم‌های تهویه و فیلتر مناسب دارد.
وت بلاست (Wet Blasting)
در این روش، آب به همراه مواد ساینده به سطح پاشیده می‌شود که باعث کاهش گرد و غبار و آسیب به سطح می‌شود. این روش به ویژه برای سطوح حساس مانند بتن یا سطوحی که نیاز به دقت بیشتر دارند، بسیار مناسب است. استفاده از آب در این فرآیند نه تنها گرد و غبار را کاهش می‌دهد، بلکه به نوعی باعث کاهش اصطکاک و گرمای تولید شده از برخورد ساینده‌ها با سطح می‌شود.
وت بلاست برای کاربردهایی مانند تمیزکاری نماهای ساختمانی یا حکاکی روی سطوح حساس توصیه می‌شود. از آنجا که آب در این فرایند به عنوان ماده اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد، به سیستم‌های فیلتراسیون و تصفیه آب نیاز است تا از انتشار مواد آلاینده جلوگیری شود.
شات بلاست (Shot Blasting)
در این روش، به جای ماسه یا ساینده‌های نرم، از ساچمه‌های فلزی (شات) برای تمیزکاری سطح استفاده می‌شود. شات بلاست عمدتاً برای سطوح فلزی کاربرد دارد و به دلیل استفاده از ساچمه‌های فلزی، می‌تواند استحکام سطح را افزایش دهد.
شات بلاست برای تمیزکاری سطوح بزرگ و صنعتی مانند سازه‌های فولادی، ماشین آلات سنگین، و قطعات خودرو استفاده می‌شود. شما می‌توانید از مشاوره رایگان با کارشناسان مرکزآهن پیرامون انتخاب بهترین روش سندبلاست برای پروژه خود، استعلام قیمت تیرآهنو نحوه خرید استفاده کنید.
سودابلاست (Soda Blasting)
در این روش، از جوش شیرین (سودا) به عنوان ساینده برای تمیزکاری استفاده می‌شود. سودابلاست به ویژه برای سطوح حساس و ظریف مانند شیشه، چوب یا سطوح رنگ شده استفاده می‌شود. یکی از مزایای اصلی این روش، غیر مخرب بودن آن است؛ یعنی بدون اینکه به سطح آسیب بزند یا سطح را خراش دهد، زنگ زدگی و رنگ‌های قدیمی‌را حذف می‌کند.
این روش برای تمیزکاری ساختمان‌های تاریخی، قطعات الکترونیکی، و سطوحی که نیاز به دقت بالا دارند، ایده آل است. علاوه بر این، به دلیل سازگاری با محیط زیست، بسیاری از پروژه‌ها ترجیح می‌دهند که از سودابلاست استفاده کنند.
آیس بلاست (Ice Blasting)
آیس بلاست یکی از جدیدترین و پیشرفته ترین روش‌های سندبلاست است که در آن از یخ خشک (CO₂) به عنوان ساینده استفاده می‌شود. در این فرآیند، یخ خشک به سرعت روی سطح پاشیده می‌شود و چون هیچ پسماند ساینده‌‌‌ای باقی نمی‌ماند، تمیزکاری به طور کامل انجام می‌شود. آیس بلاست برای تمیزکاری قطعات حساس مانند تجهیزات الکترونیکی، صنایع غذایی، و ماشین آلات استفاده می‌شود.
مزیت آیس بلاست این است که هیچ ماده اضافی بر روی سطح باقی نمی‌ماند و به همین دلیل به ویژه در صنایعی که تمیزکاری بدون باقی ماندن پسماند برایشان مهم است، محبوب است.
میکروبلاست (Microblasting)
میکروبلاست، که به ویژه برای حکاکی دقیق و تمیزکاری سطوح کوچک استفاده می‌شود، از ذرات ریز پلاستیکی به عنوان ساینده استفاده می‌کند. این روش به دلیل دقت بسیار بالا، برای سطوح حساس و قطعات الکترونیکی یا جواهرات مناسب است. میکروبلاست می‌تواند برای ایجاد حکاکی‌های پیچیده، تمیزکاری دقیق و حتی تزئینات هنری به کار رود. این روش به ویژه برای سطوحی که نیاز به کنترل دقیق عمق سایش دارند، ایده آل است.
۲. انواع سند بلاست بر اساس نوع تجهیزات
سندبلاست قابل حمل (پرتابل)
دستگاه‌های سندبلاست قابل حمل، که برای پروژه‌های بزرگ و در فضای باز مانند تمیزکاری سازه‌های فلزی و پل‌ها استفاده می‌شوند، قابلیت جابجایی آسان و هزینه نسبتاً پایین تری دارند. این دستگاه‌ها شامل یک کمپرسور دیزلی، دیگ تحت فشار، شیلنگ و نازل برای پاشش ساینده به سطح مورد نظر هستند. این نوع دستگاه‌ها برای پروژه‌های صنعتی که به جا به جایی دستگاه نیاز دارند بسیار مناسب است.
کابین سندبلاست
کابین‌های سندبلاست برای تمیزکاری و حکاکی قطعات کوچک و دقیق طراحی شده اند. این دستگاه‌ها شامل سیستم فیلتراسیون برای جلوگیری از انتشار گرد و غبار، دستکش‌های محافظ و محفظه شفاف برای دید بهتر هستند. کابین‌های سندبلاست به ویژه برای کاربردهای دقیق مانند تمیزکاری ابزارآلات، قطعات الکترونیکی و حکاکی روی فلزات و شیشه‌ها مناسب اند.
این دستگاه‌ها می‌توانند در مدل‌های سیفونی (با مکش ساینده)، فشاری (با انتقال ساینده با فشار مثبت) و مرطوب (برای کاهش گرد و غبار) موجود باشند.
اتاق سندبلاست
اتاق‌های سندبلاست برای کار روی قطعات بزرگ مانند بدنه خودرو، ماشین آلات صنعتی و قطعات سنگین طراحی شده اند. این اتاق‌ها دارای سیستم بازیابی ساینده هستند که باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود، زیرا ساینده‌ها می‌توانند پس از استفاده بازیابی و مجدداً به کار گرفته شوند. همچنین، این دستگاه‌ها دارای تهویه مناسب و حتی جرثقیل سقفی برای جا به جایی قطعات سنگین هستند.
- مناسب برای بدنه خودرو، ماشین آلات صنعتی و قطعات بزرگ.
- دارای سیستم بازیابی ساینده، تهویه مناسب و جرثقیل سقفی.
تجهیزات و دستگاه‌های لازم برای سندبلاست
برای اجرای سندبلاست به تجهیزات زیر نیاز است:
کمپرسور هوا: تأمین فشار لازم برای پرتاب ساینده.
دیگ (مخزن سندبلاست):ذخیره مواد ساینده و کنترل جریان آن.
شیلنگ و نازل سندبلاست: هدایت مواد ساینده به سطح مورد نظر.
سیستم بازیابی ساینده: جمع آوری و فیلتر کردن ذرات استفاده شده.
کاربرد سندبلاست
سند بلاست کاربردهای متفاوتی در حوزه صنعتی، هنری، نگهداری و بازسازی دارد. در ادامه هر یک از این کاربردهای ارائه می‌شود.
-
صنعتی
- حذف زنگ زدگی و رنگ‌های قدیمی
- آماده سازی سطح قبل از رنگ آمیزی، جوشکاری یا پوشش دهی
- تمیزکاری قطعات صنعتی و قالب‌های فلزی
-
هنری و تزئینی
- حکاکی روی شیشه، چوب و فلزات
- ایجاد طرح‌های مات و براق روی سطوح مختلف
-
بازسازی و نگهداری
- پاکسازی لکه‌های روغن، کپک و رسوبات بتن
- بازسازی نمای ساختمان و سازه‌های قدیمی
در کنار اطلاع از کاربردهای ساب پاشی، برای اطلاع از قیمت آهنو قیمت تیرآهن همین الان می‌توانید با ما تماس بگیرید.
اجزای دستگاه سندبلاست
دستگاه‌های سندبلاست از اجزای مختلفی تشکیل شده اند که هرکدام نقش ویژه‌‌‌ای در انجام فرایند سندبلاست دارند. مهم ترین اجزای دستگاه سندبلاست را می‌توانید در لیست زیر مطالعه کنید:
- کمپرسور هوا: کمپرسور هوا وظیفه تولید هوای فشرده مورد نیاز برای انتقال ساینده به سطح را بر عهده دارد. این کمپرسورها به صورت دیزلی یا برقی طراحی می‌شوند و توانایی تولید فشار بالا را دارند.
- مخزن ساینده: مخزن ساینده برای ذخیره مواد ساینده تحت فشار طراحی شده است. ساینده‌ها به طور مستمر از این مخزن به شیلنگ و نازل انتقال داده می‌شوند.
- شیلنگ و نازل: شیلنگ‌ها وظیفه انتقال ساینده از مخزن به نازل را دارند و نازل‌ها به عنوان مسیر پاشش مواد ساینده به سطح عمل می‌کنند. نازل‌ها در انواع مختلف طراحی شده اند و بسته به نیاز پروژه می‌توانند قطرهای مختلفی داشته باشند.
- سیستم فیلتراسیون: یکی از مهم ترین اجزای دستگاه‌های سندبلاست، سیستم فیلتراسیون است. این سیستم وظیفه جلوگیری از انتشار گرد و غبار به محیط را بر عهده دارد. بدون سیستم فیلتراسیون مناسب، ذرات ریز ساینده ممکن است در هوا پخش شوند و خطراتی برای سلامتی ایجاد کنند.
اهمیت استفاده از سندبلاست آهن
سندبلاست آهن باعث افزایش طول عمر و مقاومت سازه‌های فلزی در برابر خوردگی و زنگ زدگی می‌شود. این روش، سطح فلز را برای رنگ آمیزی و پوشش‌های ضد زنگ آماده کرده و از آسیب‌های محیطی جلوگیری می‌کند.
مزایا و معایب استفاده از سندبلاست
مزایا
✔ سرعت و دقت بالا در تمیزکاری سطوح مختلف به خصوص برای سندبلاست تیرآهن.
✔ افزایش چسبندگی رنگ و پوشش‌ها روی فلزات.
✔ قابلیت اجرا روی مواد مختلف از جمله فلز، بتن و چوب.
✔ بازیابی برخی از ساینده‌ها برای کاهش هزینه‌ها.
معایب
❌ ایجاد گرد و غبار زیاد و نیاز به تهویه مناسب.
❌ خطرات تنفسی ناشی از استنشاق ذرات ساینده (به ویژه سیلیکا).
❌ هزینه تجهیزات صنعتی بالا برای برخی روش‌های سندبلاست.
جمع بندی
سندبلاست یک روش کارآمد برای رفع زنگ زدگی آهن، تمیزکاری سطوح و آماده سازی فلزات برای رنگ آمیزی است. این روش در صنایع مختلف، از ساختمان سازی و خودروسازی تا حکاکی هنری و بازسازی نماهای قدیمی‌کاربرد دارد. پیشنهاد میکنیم مقاله تحلیل نمودار قیمت پروفیل از گذشته تا کنونرا بخوانید.
سوالات متداول
سندبلاست چیست؟
سندبلاست یک فرآیند تمیزکاری است که در آن مواد ساینده تحت فشار به سطح پاشیده می‌شوند تا زنگ زدگی، رنگ‌های قدیمی‌و دیگر ناخالصی‌ها را از بین ببرند و سطح را آماده سازی کنند.
سندبلاست چه کاربردهایی دارد؟
سندبلاست برای لایه برداری از سطوح مختلف، تمیزکاری ماشین آلات، آماده سازی سطح قبل از رنگ آمیزی و جوشکاری، و حتی برای حکاکی یا تزئینات هنری کاربرد دارد.
آیا سندبلاست فقط برای فلزات استفاده می‌شود؟
خیر، سندبلاست نه تنها برای فلزات، بلکه برای سطوح مختلفی مانند بتن، شیشه، چوب و سنگ نیز استفاده می‌شود.
مواد ساینده‌‌‌ای که در سندبلاست استفاده می‌شوند، چه هستند؟
مواد ساینده‌‌‌ای که در سندبلاست استفاده می‌شوند شامل ماسه سیلیسی، گارنت، آلومینا، سرباره زغال سنگ، و مواد غیر سمی‌مانند یخ خشک و دانه‌های شیشه‌‌‌ای هستند.
سندبلاست چه مزایایی دارد؟
سندبلاست به دلیل سرعت بالا، دقت زیاد و قابلیت تمیزکاری سطوح مختلف، روشی مؤثر و کارآمد برای آماده سازی و رفع زنگ زدگی است.
آیا سندبلاست برای محیط زیست ضرر دارد؟
سندبلاست می‌تواند باعث تولید گرد و غبار و آلودگی شود، اما استفاده از مواد ساینده کم خطر و سیستم‌های فیلتراسیون مناسب می‌تواند آسیب‌های زیست محیطی را کاهش دهد.